By Hüsnü Köktürk TB6CAA
husnu66tr@yahoo.comAmatör telsiz devresi değil ama, en azından amatör çalışması ve amatörün sesi olarak değerlendirebiliriz, elbette sahifelerimizi her zaman amatörler okumuyor, sahifeler elektronik meraklısı olan herkese açık. Devremiz, çoğunlukla FM broadcast bandında yayın yapmak amacıyla düzenlenmiş 2 Watt gücünde minyatör portatif bir FM verici devresi ki, eğitim amacıyla planlanmış bir telsiz, internette benzer ve daha güçlü olduğu iddia edilen birçok modelini bulmak mümkün. 1983 yili amatörlük hayatım öncesinde tanıdığım belkide ilk olarak Türkiyeye tarafımdan TRAC mecmuasında tanıtılan bir devre. Mazisi çok eski. Bu devreyi ta 1968-1970 lerden tanırım. O zamanları biz bu telsiz mikrofonu tek bir mikrofonla ses frekans modulator devresi olmaksızın kullanırdık. Civarda pek istasyon olmadığından bu devre bize hayli randımanlı gözükürdü. O zamanlarda Türkiyede transistör bulmak da pek zordu. Bu devreyi 2N2219 transistörüyle yapmış ve pil devresine seri bağlı bir manyetik mikrofonla modulasyon temin etmiştik. Gerçekten bu güçlü manyetik mikrofon bir ses amplifikatör devresi olmaksızın ses çıkarabiliyordu. Eğer bir rüya değil ise böyle bir telsiz mikrofonu askerlik yaptığm komutan olduğum yıllarda askerin eline verip kalabalığa türkü dinlettirdiğimi hatırlıyabiliyorum.İhtimal modulasyon tipi FM değil am AM (amplitude modulation)idi. O zaman diğer komutan arkadaşlarım bu minyatür oyuncak verici için
- Komutan: senin bu oyuncak bizim şu (....lambalı portatatif) vericilerimizden daha iyi ses çıkarıyor derlerdi.
[UYARI-Herne kadar daha güçlülerini internet ortamında bulmak mümkün ise de vericimiz iki vat'a yakın çıkış gücüyle Profesyonel 88-108 MHz de izinsiz ve ruhsatsız kullanılamaz. Devremiz Eğitim amaçlı ,bir belgese, örnek bir devre olarak takdim edilmek amacıyla yayına konulmuştur.]
Kullanımı şüphesiz izni tabidir ve böyle iki vatlık bir devre için izin zahmeti de çekilmez, izin alacaklar elbette güçlü profesyonel devreler için izin almış olmaları lazım.
Gelelim devremize, İki transistörlü multivibrator güç devresi, güçlü osilatorları modüle etmek öyle pek kolay olmuyor. Osilasyon modulator katına tesir ederek yayın kalitesini düşürüyor. Telsizimiz uzun uğraşlar sonucu şemasını fotoğrafını gördüğünüz hale getirildi, Nerdeyse kusurszuz denecek hale geldi. Modulator katı sesleri uzaktan algılıyabilsin düşüncesiyle geliştirildi. Bu nedenle sesleri uzaktan almak isteyenler mikrofon olarak 4 ohm be benzeri iri hoperlo kullanmalıdırlar. Hoperlo çapı büyüdükçe sesler uzaktan alınır, ve kulağın duyamıyacağı düşük ölçüde sesleri dinleyici radyodan duyabilirsiniz. Tabii böyle hassas bir dinlenim için radyo ve televizyon.. gibi cihazlar kapalı olmalı, hatta yanmakta olan elektirik ampülü dahi mutlaka söndürülmeli ve varsa tüm elektirik fişleri yerinden çıkırılmalıdır.
Bazı yabancı amatörler bu tip devreleri şiddetle eleştiriyorlar, güç gözüküyor, ama havada yarım wat dışında bir güç yok diyenler olmuş. Bir diğeri ben bu vericiyi driver olarak kullanamadım, hayatta gördüğüm en rezil devre diyor.
Eğer kullanım izni serbes olsaydı, uzun süren şu amatörlük tecrübeme istinaden bu vericiden daha basit ve yapımı kolay olan ve hatta daha iyi bir diğerini asla bulamazsınız, bunu monte ediniz derdim. Vericinin lambalı ve profesyonel versiyonlarını internet ortamında gördüm. Benzer devreleri aşağıdaki site adresi içinde de bulabilirsiniz.linklerde görebilirsiniz.
