Değerli arkadaşlar
Konu ile ilgili bir önceki yazı kazara silindi ve yazının tamamını biraz uzunca da olsa bir kalemde veriyorum Hüsnü Köktürk TB6BHK
husnu66tr@yahoo.com VLF Alıcıya doğru
Dünya amatörleri sadece yüksek frekansla uğraşmıyorlar, onların bir kısmı ve birçok profesyoneller düşük frekanslarla da ilgileniyorlar. Bizde bu tür çalışmalar hiç yok demeyelim. Birazcık bizde de olsun. Bu bakımdan konumuzun mazur görülmesi dileğiyle.
VLF alıcı çalışmaları konusu. Bu tür çalışmalara bazan internet ortamında raslarım. Üç sene öncesine kadar da mail yoluyla fikrimi almak isteyenler olmuştu. Şimdi artık soran kalmadı. Ya ben bittim ya da soru soranlar?
Soru soranlar yeraltı sinyallerini dinlemek istiyorlar. Ben ise böyle birşey duymadım diyeceğim ama galiba yanılıyorum. Zannederim ben bu yer altı sinyallerini yıllar önceleri dinlemiştim. Geçliğimde küçük bir tepenin tabanından tepe noktasına irtibat teli döşemiştik. Tel yüksekliği yerden enaz 3-5 metre yukardaydı. Pil ve amplifikator kullanılmıyor, sadece manyetik mikrofonlarla dinleme ve gönderme yapılıyordu. Tel uzunluğun bir --iki km filan olmalıydı. Çok kouşma yapılmazdı ama hatlar hiçbir zaman sessiz değildi. Gençlik var, saten kulaklar hassas, bu hatlardan aynı tip hüzünlü nağmeler gelirdi. Şimdi anlıyorum. Demek yeraltı sinyali buydu. Oysa bu yeraltı sinyali değil, yerüstü sinyali. Havanın bulutlu olduğu zamanlarda bu tellerden topağa kıvılcımlar sandalye ayaklarına dolanarak akarlardı. Tabii ortalıktan uzaklaşmaz sanız hastanelik olmanız işten bile değildi.
Böyle hüzünlü nağmeleri daha önceleri niçin duyamamıştık? Çünki bu nağmelerin frekansı 20 kHz ile 50.. kHz arasında.? Özel bir alıcınız yoksa ancak bu uzun hatlar, alıcı anteni olacak. Arada bir diyot olmasa da nağmeleri duyabiliyorsunuz. Demek yayın türübizim sistemlerden farklı. Antene bağlı diyot var desem!, sandalye boyuna eşit kıvılcımlar arasında diyot canlı kalır mıydı?
Gelelim radyomuza!
http://www.geocities.ws/husnu66tr/lw-vlf-receiver.htm D1 D2= 1N4148 not germanium BF254 kollektor bobini, Bu bobin kasetçalar okuyucu başlığı, bobin çift ide şasi noktaları birleştirilerek direnç değeri büyütülür. En büyük değer 250+250= 500 ohm olacaktır. 500 ohm mintatür bir trafo da kullanılabilir.
Q1 için tavsiye edilebilen transistorlar 2N3904--2SC3068--2SC1327--BC549C--BF254
Anten bobini: Bobin turu dinlenmek istenen frekansa uygun sarılır. Orta uç değeri önem arzeder. Düşük turlara çalışabilen alıcı yüksek turlarda çalışmaz veya seçicilik çok azalır. Uzun dalga için 10 tur yeterli olabilir. Ortta dalgada tur 3-5 tur civarı olmalıdır. Eğer uzun dalganın altına inilmek istenirse tur adedi artabilir.
Cihazimiz broadcast bant, ama biz onu önce uzun dalga dediğimiz Long Wave de iyi çalişmasını sağladık. Buradan Daha düşük frekanslara geçmek kolay olacak. Belki tecrübe kazanılınca tuhaf yeryüzü veya yeraltı müziklerini dinlemek mümkün olacak.
Saten uzun dalganın son bulduğu 150 kHz civarında bile zayıfta olsa yeraltı sinyalleri işitilmeye başlıyor.
D1 D2= 1N4148 not germanium BF254 kollektor bobini, Bu bobin kasetçalar okuyucu başlığı, bobin çift ise şasi noktaları birleştirilerek direnç değeri büyütülür. En büyük değer 250+250= 500 ohm olacaktır. 500 ohm mintatür bir trafo da kullanılabilir.
Q1 için tavsiye edilebilen transistorlar 2N3904--2SC3068--2SC1327--BC549C--BF254
Anten bobini: Bobin turu dinlenmek istenen frekansa uygun sarılır. Orta uç değeri önem arzeder. Düşük turlara çalışabilen alıcı yüksek turlarda çalışmaz veya seçicilik çok azalır. Uzun dalga için 10 tur yeterli olabilir. Orta dalgada 3-5 tur civarı olmalıdır. Eğer uzun dalganın altına inilmek istenirse tur adedi artabilir.
Garip olan diyotların silikon olması. Germanyum diyotlar burada hiç çalışmıyorlar. Oysa benzer pekçok devre 1N34 germanyum kullanır.
Alıcı uzun dalgada duyarlık ve nerdeyse seçicilik bakımından birinci sınıf süperheterodin alıcı seviyesinde ve çoğundan üstün olduğunu söyleyebilirim. Tabii süperheterodin alıcılar birçok yönleriyle takdire değer. Bunlardan birisi Moyen frekans amplifikatörleri ve hatta bu amplifikatörlerin trafolarla yapılması. Trafolar tam ve mükemmel empedans ayarlaması yaparak, ses frekans katına güçlü ve uygun frekanslı sinyal gönderirler.
73! Hüsnü Köktürk
