Sami beyin dediğine dikkat etmek lazım. Sabit gerilim kaynaklarında 2N3055 transistörü kullanabilirsiniz. Bir sorun yok. Fakat bu tür ayarlı cihazlarda 2N3055 i yüksek güçlerde kullanmak sorun yaratır.
Transistörlerin teknik değerlerinin içerisinde, üzerinde harcanabilecek güçlerden bahsedilir (Total dissipation). 2N3055 de bu değer 115 Watt'tır. Transistörden çekebileceğiniz maksimum akım yanında, üzerinde harcayacağınız güce de dikkat etmemiz gerekir. İki farklı örnek vererek konuyu biraz daha açmak istiyorum.
1- 13,8 Volt 10 amper güç kaynağı yapmak istiyoruz. Trafomuz 16,5 Volt. Köprü diyotla doğrulttuk ve kondansatöre girdik. Kondansatörün uçlarındaki voltaj 16,5 x 1,41 = 23,26 Volt olur. Biz bu voltajı 2N3055 e girip 13,8 volta regüle ettiğimizde, transistör uçlarında 23,26 - 13,8 = 9,46 Volt gerilim düşümü yaşanır. Bu gerilim düşümünü 10 amper ile çarpar isek, transistör üzerinde ne kadar güç harcadığımızı buluruz. 9,46V. x 10A. = 94,6 Watt. Bu değer transistörün 115 Watt olan dissipation değerinden düşük olduğu için bir sorun olmaz. (Eğer çok iyi soğutuyorsak)
2- 0-30 Volt ayarlı 10 Amper güç kaynağı yapmak istiyoruz. Trafomuz 35 Volt olmalı. Bunu doğrultup kondansatörlere verdiğimizde uçlarında 35 x 1,41 = 49,35 Volt olacaktır. Bu voltaj değeri transistöre girecek, transistörün çıkışında ise ayarladığımız değer olacaktır. Şu durumu göz önüne getirelim. Bu ayarlı adaptörün çıkışını 5 Volta ayarlayalım. Bu durumda transistörün girişi 49 volt, çıkışı ise 5 volt olur. Yani 49 - 5 = 44 Volt transistörün üzerinde düşer. 10 amper çektiğimizden 44V. x 10A. = 440W. Yani transistörün üzerinde 440 Watt harcanır. 10 Amperi geçmediğimiz halde 2N3055 bir müddet sonra bozulur. Hatta 5 amper çeksek bile bozulur.
Bu sebeple üzerinde daha fazla güç harcayabileceğimiz transistörleri tercih etmek gerekir. 2N5885 de her birinde 200 Watt harcayabiliriz, 2N3771 de de her birinde 150 Watt harcayabiliriz. Eğer 0-30 Volt 10 Amper ayarlı güç kaynağı yapacak isek güvenlik sınırlarını da göz önünde tutarak aşağıdaki sayıda paralel transistör kullanmamız gerekecektir.
2N5885 üç adet
2N3771 dört adet
2N3055 altı adet
Sağlıcakla kalınız.
73
Bilal Ekmekci, TA8A