Konu: MFJ-934 Anten tuner incelemesi...

[TA3EP]

Bir süre önce forumda bir başlık açmış ve "Hangi MFJ manuel tuneri alayım?" diye sormuştum. O başlığa gelen yanıtlardan ve internetten yaptığım incelemelerden anladığım kadarı ile MFJ tunerlerin düşük güçlü olanları aşağı yukarı aynı özellikte idi, vasat kalitede işçilik, komütatörle sarım sayıları parçalı olarak değiştirilebilen sabit bobinler, basit iki ibreli bir SWR metre... Konuştuğum neredeyse herkes bana yüksek güçlü otomatik bir tuner almamı tavsiye etmişti ama tuner ayarlamasını bizzat aletin çalışmasını görerek öğrenmek istiyordum, otomatiklerde bir şey görülmüyordu, sadece röleler takırdıyor ve iş bitiyordu.

Tam bir modeli gözüme kestirdim, almak üzere iken "yapay toprak" (artificial ground) diye bir alet gözüme çarptı. Apartmanda oturup da sağlıklı toprak hattı çekme imkanı olmayan amatörler için hazırlanmış olan bu alet, aynı anten tuner gibi ayarlı bir bobin ve ayarlı kondansatörden oluşan bir devre içermekteydi. Ayarladığınız frekanstaki RF enerjiyi counterpoise teline yollayıp dağıtma prensibine göre çalışmaktaydı. Tam bana göre, bir anten tuner bir de şundan alayım diye düşünürken, birden iki aletin bir araya getirilmiş tipini farkettim: MFJ-934 böyleydi, hem yapay toprak, hem de anten tuner içeriyordu. Bunu almaya karar verdim.

Uzatmayayım, aleti ABD CA/Culver City'deki bir amatör radyo dükkanına ısmarladım. (Burası çizgi roman kahramanları Tommiks ve Teks'in memleketi oluyor aynı zamanda) Elime geçmesi 25 gün sürdü. Paketi kapıya getiren PTT Kargo elemanına gümrük vergisini de itina ile takdim ettikten sonra cihaz elimde idi. Özenle açtım, fotograflarını çektim. Burada o fotoları yayınlıyorum.

[TA3EP]

Kısaca aletin çalışmasından da bahsedeyim. Düz tel de dahil olmak üzere, neredeyse her antenle çalışıyor. Eğer 50 ohmluk dipoller ile veya çatıdaki başka bir antenle kullanılacaksa, uygun bir yere 1:1 balun konulması gerekiyor, yoksa tüm iletim kablosu anten haline gelebilir, cihazınız yanabilir. Benim gibi uzun tel anten kullananlar bu durumu dikkate almayabilir. Ancak o zaman da anten teline çok yakın durmamak lazım, yüksek güçlerde enerji elinizi vb yakabilir.

Önce telsizi amatör frekanslar civarında (ancak tabii ki amatör bant dışında) bir frekansa ayarlayıp 5w FM çıkışa alıyorum. Tunerin üzerindeki tüm ayar düğmelerini en küçük harflere getiriyorum (Böylece tüm bobin ve kondansatörler en yüksek değerlerine geliyor). Ortadaki "ground current" (toprak akımı) yazan düğmeye basıp sol tarafı (yapay toprak) maksimum gidiş, minimum geri dönüş olacak şekilde ayarlıyorum. Bunu yapınca zaten SWR de bayağı düşmüş oluyor. Sonra kırmızı düğmeyi "forward power" e alıp, normal SWR ayarı çekiyorum. SWR ayarı da önce anten kondansatörü, sonra transmitter kondansatörü ile oynanarak bulunuyor. Eğer ayar tutmazsa, ayar tutana kadar çıkış bobinin tur sayılarını kademe kademe küçültüyorum. 1.8 Mhz den 29 Mhz e kadar tüm amatör bandlarda SWR 1,1:1 veya daha iyi olacak şekilde ayar çekilebiliyor. Sonra SSB ye geçiyorum ve gücü kademeli olarak arttırarak ayarı tekrarlıyorum. Şu anda kullandığım dandik anten çevreye ve kendime zarar vermesin diye 20W ı aşmıyorum. Ama 100W a kadar yaptığım denemelerde cihazlarla hiç sorun yaşamadım. Bir süre sonra düğmelerin konumlarını ezberliyorsunuz, neredeyse otomatik olarak ayar yerini bulabiliyorsunuz.

İlk gün yaptığım denemede sesim 20W ile Belçika'ya gitti, hikayesini ve donanım bilgilerini şu başlıkta bulabilirsiniz:
http://www.telsizciler.org/index.php/topic,26199.0.html

Bu sayfada da eham.net'e yazdığım kısa inceleme yazısı mevcut:
http://www.eham.net/reviews/detail/802

Bu akşam da 7123 LSB de İtalya'ya sesim gitti. Propagasyon olunca boş yok yani :) MFJ firması bu cihazın reklamında: "Dont be surprised if you can work the world without hours of calling CQ." yani bu cihazla saatlerce CQ çekmeden dünyayla konuşursanız şaşırmayın diyor, gerçekten doğru :)

[TA5FA]

İyi Günlerde güle eğlene kullan.

73

[TA4CS]

Hayırlı olsun iyi dx qso lar dilerim Aydından 73.

[TA2AHI]

Hayırlı olsun güle güle kullanın.

[TA2FE]

Ahmet Bey Selamlar,

Öncelikle hayırlı olsun . Yanlız artıfical ground biraz riskli ve tercih edilmeyen bir yaklaşımdır.  Ben bu sebeple cihazlarına hasar veren arkadaşları tanıyorum. Benzer bir uygulamada 1/9 balun lar için geçerlidir. Etrafa RF yaymaları söz konusudur. Dikkatli kullanmanızı tavsiye ederim .
Güle güle ve kazasız kullanımlar dilerim .
Saygı ve sevgilerimle
Emin

[TA3EP]

İyi dileklerini sunan tüm arkadaşlarıma çok teşekkür ederim. Allah sizlere daha iyilerini versin.
Emin bey, uyarı için çok teşekkür ederim. Anlattığınız durumun farkındayım. 20W üstünde çıkış yapmıyorum. 20W da bile her çıkış yaptığımda aynı odada bulunan modem internetten kopuyor :) O derece RF yayıyor yani... Ancak, şu anki dandik tertibatım zaten daha iyisine imkan tanımıyor.
Öte yandan, eğer sağlam toprak bağlantısı eklenirse, yapay toprak devreden çıkarılabiliyor, cihaz o zaman sadece düz anten tuner haline geliyor. Eğer fotoları incelerseniz, anten tuner cihazın (önden görünüşe göre) sağ tarafında, yapay toprak ise sol tarafında yer alıyor. İkisinin donanımları tamamen ayrı monte edilmiş ve iki bölüm birbirinden bağımsız. Eğer kutunun toprak bağlantı civatasına sağlam bir toprak bağlarsanız, counterpoise soketini boş bırakabiliyorsunuz. Bu durumda, sol taraf düğmelerini en yüksek değerlere alıp yapay toprağı tamamen boşa çıkartabilir ve cihazın sadece anten tuner kısmını kullanır hale gelirsiniz. Aletin her türlü gideri var yani :)
Amatörlük ruhu içime işlemiş. Allahtan bir hastalık vb. olmaz ise, bu hevesimin kolay kolay geçeceğini zannetmiyorum. Bu nedenle, tek antenim ve anten tunerim bu şimdiki setupla sınırlı kalmayacak... İleride bütçe ayarlarını tamamlayınca :) başka anten tunerler almak ve başka antenler yapmak niyetim de var, kullanacağım tek cihaz bu olmayacak yani. Eğer sağ olursak, o zamanki  deneyimlerimi de paylaşırım.

[TA3EP]

MFJ-934 ü almadan önce internette sağlam bir araştırma yaptım. Dünyada bir çok radyo amatörünün bu cihazı kullandığını gördüm. Hatta bazılarının tek ve ana anten tuneri idi. İşe yaramayan bir cihazın, böyle dünyanın her yerinde kullanıcılar bulması ve hatta bazılarının ana setup parçası olması mümkün değil... Bu cihazı kullanan bazı amatörler ve web sayfalarını veriyorum. Linklere tıklayarak istasyon setup'larını (donanımlarını) görebilirsiniz.

AG4ZV
http://www.qrz.com/db/AG4ZV

HB9ANZ
http://hamcall.net/call/HB9ANZ

2E0EDX
http://www.qrz.com/db/2E0EDX
İngiliz emekli astsubay. Bu cihazı yaya mobil setupta kullanmış. Forumda şu başlıkta biraz kendisinden bahsetmiştim:
http://www.telsizciler.org/index.php/topic,26009.0.html

DC9LG
http://www.qrz.com/db/DC9LG

[TA3EP]

Bu da yapay toprağın nasıl çalıştığını anlatan bir çizim. Yazılarını anlamıyorum ama, teknik şemanın ne demek istediğini anlıyorum. Yapay toprak, sadece ayarlanmış olduğu tek bir frekansı geçiren bir seri L-C devresi. Bu ayarlandığı frekansı en aşağıda yer alan counterpoise teline yolluyor ve bu tel üzerinden atmosfere yayıyor.

Bu counterpoise olayı zaten bilinen bir şey. Başka bir başlıkta sayın Bilal TA8A hocam da bana tavsiye etmişti, cihazın kasasına çeyrek veya yarım dalga uzunluğunda tel bağlayıp bu teli odaya yayarak yapılıyor. Çoğu yabancı kaynaklarda düz tel anten ile çıkış yaparken bu telin kullanılması gereğinden bahsediliyor. Örnek olarak, son okuduğum bir İngilizce kaynakta pencereye yapıştırılan bir acil durum anteni anlatılıyordu. Kalın izolasyonlu teli pencere kasasına dolayıp anten yapın, sonra da aynı boyda teli döşemenin üzerine atarak telsizin kasasına bağlayın, %99 çalışır diyorlardı.

Tabii burada anten ve counterpoise telinden yayılacak HF enerjinin direkt insan vücuduna çarpması söz konusu. Bu frekanslarda ve bu güç aralığında bir enerji kanserojen değil, ölümcül de değil. Evet, enerjiye maruziyet sonucu vücutta yanık gibi bazı hasarlar oluşabilir, ama zaten amatörüz, HF enerji yemekten korkan kişinin bu hobiden uzak durması gerek :)

[TA3EP]

Yukarıdaki mesajlarda çok önemli bir konuyu yazmayı unutmuşum. Bu tuner 1600 ohm'a kadar empedansı olan antenleri doğal olarak ayarlayabilmekte. Düz tel antenlerin empedansı da bu seviyelerde olduğundan, tuner ile anten arasına 1:9 veya daha yüksek oranlı bir empedans uydurma trafosu (balun) koymak gerekmiyor. Ben de kullandığım longwire anten telini balun koymadan, doğrudan tunerin arkasındaki "wire" yazan sokete bağlıyorum. Bu şekilde tüm HF bantları gayet güzel ayarlayabiliyorum.

[TA3IW]

Ahmet bey merhaba.Yayınladığınız  çizim ile ilgi çevirimi  yaptım, affınıza sığınarak tekrar çizimi yayınlıyorum,sadece RF yüksek frekans bobini diye yazmış rus radyo amatörü,görünen o ki RF bobinine benzemiyor  troid gibi geldi bana.Bir ara benim de  rus sitelerinde yayınladığınız çizimi görmüştüm,şu an hangi sitete de olduğunu çıkaramadım.Sizden ricam  çizimin  linkini ekleye bilir iseniz  tercümesini yaparım ve  amatör arkadaşlarımız  için faydalı  olur diye düşünüyorum.Kal sağlıcakla … 73! … de TA3İW

[TA3EP]

Cevat bey, konuya göstermiş olduğunuz ilgi için çok teşekkür ederim. Sayenizde aydınlanmış olduk.
 
Resimin linki:
http://www.qrz.ru/schemes/contribute/technology/rk3zk-interference/

Başka tercümeler de eklerseniz sevinirim.

Saygılarımla