Değerli Arkadaşlar,
Cuma akşamını fırsat bilerek, JA2NKD'nin yapmış olduğu HF DDS'le ilgili de bir konu başlığı açacağım. Geçtiğimiz yaz 20 m bandı için CW, aktif filtre gibi bir-iki özellik daha ekleyerek bir EFE yaptım. O arada aklıma çok bantlı bir QRP yapmak fikri takıldı. Nasıl bir VFO olabilir diye bakınırken TA2GC Engin Bey'in bilgilendirmesiyle JA2NKD Matsuuru Ryuu'nun sayfasını fark ettim. Sayfaya bir bakmanızı öneririm, gerçekten güzel ve işe yarar devreler var. Bir sayfa çeviricisi ile de açıklamaları iyi-kötü anlamak mümkün. Dahası bir soru sorarsanız Bay Ryuu elinden geldiğince yardımcı olmaya çalışıyor.
Bu sayfadaki DDS VFO'lar arasında, önce Arduino Nano ve AD9850 modülü ile yaptığı bir taneyi beğendim. Ancak sonra gördüm ki, daha fazla giriş-çıkış portu olan bir Arduino Mega ile 4x4 klavyesi olan bir VFO yapmak mümkün. Elle doğrudan frekansı girmek ve kullanılan mod, adım ve diğer parametreleri klavye ile kontrol etmek fikri daha çok hoşuma gitti. Bu nedenle ben de Bay Ryuu'nun "versiyon 4" diye adlandırdığı devreyi yapmaya karar verdim. Bir de bunun ekranı biraz daha büyük (2,2 inch).
Devrenin tarifini şu sayfada göreceksiniz:
https://ja2nkd.blogspot.com.tr/2016/11/arduino-dds-controller-with-tft-lcdver4.htmlİşin gerçeği burada birkaç lehim dışında neredeyse el emeği söz konusu bile değil. Parçaları doğru şekilde birleştirmek yetiyor. Biraz uğraştıran konu, ekran, enkoder ve AD9850 için doğru kütüphaneleri bulup bilgisayarınıza yüklemek. Aynı aygıt için birçok kişi kütüphane geliştirebiliyor ve adları da birbirine benzeyebiliyor. Bu nedenle birkaç defa kütüphane silip başka bir tanesini yükleyerek deneme yapmanız gerekebiliyor. Ya da aynı kütüphanenin en yeni değil, bir eski sürümü işe yarayabiliyor (yüklediğiniz yazılımın yani "sketch"in tarihine dikkat!).
Ancak itiraf etmek gerekir ki, biraz programlama dilini öğrenmek için çaba gösterince, Arduino insana yeni kapılar açıyor. Türkçe olarak da
şu anda yeterince kaynak var (örnek:
http://www.idefix.com/Kitap/Arduino/Coskun-Tasdemir/Egitim-Basvuru/Bilgisayar/urunno=0000000387938 veya
http://www.idefix.com/Kitap/Derinlemesine-Arduino/Egitim-Basvuru/Bilgisayar/urunno=0001720655001).
Modüllerin nasıl birleştirilmesi gerektiğini gösteren görseli ekte fotoğraflarla birlikte paylaşıyorum. Gerekli yazılımlar ise JA2NKD'nin "indirmeler" sayfasında mevcut. "NKDVFO22V4.0" başlığı altında bunları göreceksiniz:
https://sites.google.com/site/ja2nkd/downloadBurada dikkat edilecek 3 nokta var:
- Arduino Mega 2560 modülü ile kullanmak için ayrı bir enkoder kütüphanesi var, bunu mutlaka indirin.
- Önce "Band data writing to EEPROM" yazan sketch'i yükleyip Arduino'yu kapatıp tekrar açın, ondan sonra VFO sketch'ini yükleyin.
- Ekran 3.3 V ile çalışıyor, Arduino ise 5V ile. Bu nedenle araya bir "seviye kaydırıcı" (level shifter) modülü koymak gerek (ekte fotoğrafını göreceksiniz). Bunlar Türkiye'de de, yurtdışında da gayet ucuza bulunuyor. Kendiniz de yapmanız mümkün ama değmez derim (1-2 USD).
Türkiye'de makul bir fiyata alamayacağınız tek şey, 2.2 inçlik ekran. Onu da biraz sabredip yurtdışından getirmek mümkün.
Bu VFO kanımca oldukça iş görür bir VFO. Bant, mod, frekans gibi parametrelerin kontrolü dışında, çıkış gücünü ve işaret seviyesini
gösteren skalaları var, RIT ayarlanabiliyor, adım ayarlanabiliyor. Ama en önemlisi, bandı değiştirirseniz, 74HC238 dekoder entegreleri
aracılığıyla filtre katına komuta edebiliyorsunuz. Başka bir deyişle bant-geçiren ve alçak geçiren filtreler, siz bant değiştirdiğinizde
otomatik olarak değişiyor!
UYARI: JA2NKD, 74HC238'lere yapılacak bağlantıyı Versiyon 4'ün görselinde göstermemiş. Yalnız "Band Data Output", "Mode Data Output" diye gerekli H/L (gerilim var-yok) matrisini koymuş. Versiyon 3'ünkine bakarsanız, bağlantının yapılışını göreceksiniz: "NKDVFO18V3.1" başlığı altındaki JPG formatındaki görsel...
Benim niyetim, bu VFO'yu bir Klopik ile kullanmak. Filtre katlarını da Klopik'i satan Ruslar'dan almak mümkün ama TA3ALS Ali Şahin Bey'in
gösterdiği şekilde kendim yapmayı planlıyorum. Rusların kitin içinde gönderdiği röleleri sonradan temin etmek zor olabilir, Türkiye'de bulunabilen
bir röle kullanmak daha iyi olacak. Tabii bütün bunlardan sonra 50-100 W verecek bir MOSFET amfi de eklenirse, SSB/CW çalışılacak, 6-9 bant
güzel bir cihaz elde edilmiş olur.
Bu işin daha bir 12-16 ayı var (benim açımdan) ama acelem yok. Daha "Jumbo EFE"yi kutulayamadım bile. Si570 sinyal jeneratörü de kenardan bakıyor :) Ancak önce VFO'yu birleştirmek ve denemek istedim. O çalıştığına göre, gerisi halledilir diye düşünüyorum.
Maliyet tablosu şu biçimde:
Arduino Mega2560…….. 12 dolar
TFT ekran……………………….9 dolar
Keypad…………………………..4 dolar
Enkoder………………………….1 dolar
TTL level converter………..1 dolar
AD9850 modül…………….11 dolar
Buton vb………………………..1 dolar
74HC238'ler.......…………..4 dolar
TOPLAM………….…….42 dolar (en fazla)
Kısa bir yazı oldu, özürlerimi sunarım. Video için:
https://youtu.be/NKGoEkJrpwc73,
Çağlar Akgüngör
